فعالیت رادیو در ایران با افتتاح نخستین فرستندههای بیسیم در تهران آغاز شد نخستین فرستنده بیسیم موج بلند تهران با قدرت 20 کیلووات و طول دکل 120 متر ، در ساعت 3 بعدازظهر روز ششم اردیبهشت ماه سال 1305 شروع به کار کرد . یک سال پیش از تأسیس این فرستنده ، « مدرسه بیسیم قشون کل » در وزارت جنگ ، برای تعلیم نیروی انسانی مورد نیاز و تجهیز ایستگاه گشوده شده بود . با گسترش فعالیتها و فراهم آمدن مقدمات ایجاد فرستندههای موج کوتاه ، گروهی از کارکنان این ایستگاه بیسیم نیز برای آموزشهای تخصصی به فرانسه رفتند و از نزدیک با قدرت و ویژگیهای رادیو آشنا شدند . وجود این زمینهها و نیز رادیوهایی که از کشورهای دیگر برنامههایی به زبان فارسی پخش میکردند باعث شد اندیشهی ایجاد رادیو در ایران به تدریح قوت گیرد. به دنبال تصویب اساسنامهی سازمان پرورش افکار در پانزدهم دی ماه 1317 شمسی ، کمیسیون رادیو در بهمن ماه 1317 ساخت دو دستگاه فرستنده موج کوتاه به قدرت 2 و 20 کیلو وات را به کمپانی «استاندارد » انگلستان واگذار کرد . همزمان با سفارش خرید دو دستگاه فرستنده موج کوتاه ، وزارت پست و تلگراف دستور داد تا ساختمان مخصوصی برای استودیوی رادیو تهران که ضمناًٌ مرکز مخابرات تلگرافی و تلفنی بیسیم نیز باشد در مرکز پایتخت ساخته شود. کار نصب و راهاندازی فرستنده در اواخر سال 1318 صورت گرفت . پس از نصب دستگاه فرستنده و آماده سازی یک استودیوی موقت در عمارت بیسیم ، سرانجام رادیو تهران در چهارم اردیبهشت ماه 1319 افتتاح شد. در آغاز کار ، از اخبار و گزارش و مطالب جدی در رادیو خبری نبود ، در این دوران بیشتر موسیقی و گاه ترانه پخش میشد و گهگاهی نیز چند نکته ادبی یا انتقادی از رادیو به گوش میرسید . رادیو در ابتدا به عنوان ابزاری که موسیقی پخش میکند ، در ذهن جامعهِی ایرانی شکل گرفت . نگاهی به فهرست برنامههای رادیو در آغاز کار آن نشان میدهد که موسیقی بخش عمدهای از کنداکتور رادیو را به خود اختصاص میداد و اخبار و گفتار در اولویتهای بعدی جای داشتند . گفتارها شامل تاریخ و جغرافیای ایران ، کشاروزی ، خانهداری ، مسائل بهداشتی و مانند آنها بود. یکی از معروفترین برنامههای رادیودر آن سالها « افسانههای هزار و یک شب » بود . برنامههایی از این دست با استقبال زیادی روبرو میشد و بعدها با ورود هنرمندان نخبهای به رادیو ، پای این رسانه بیش از پیش به خانههای مردم باز شد ، بهطوری که گاه در هنگام اجرای برنامههای پرطرفدار ، خیابانهای تهران خلوت میشد . یکی از این برنامههای معروف رادیو در این دوران برنامه « صبح جمعه با شما » بود که تا به امروز نیز ادامه دارد . در آن زمان این برنامه به صورت اجرای نمایشهای آزاد و ترانههای کمدی در خود رادیو اجرا میشد . در سال 1336 با راهاندازی ایستگاه 100 کیلوواتی ، رادیوی ملی ایران با عنوان « رادیو ایران » شروع بهکار کرد و فرستنده قدیمی مأمور پخش برنامههای جداگانهای شد که « رادیو تهران » نام گرفت . رادیو در بعد از انقلاب و بهویژه روزهای سخت و پرالتهاب هجوم عراق به ایران ، نقش مهم و کلیدی در ایجاد آرامش ، اطلاعرسانی سریع و حفظ اتحاد ملی ایفا کرد . مردم ، مهمترین خبرها را پیش از هر رسانهای دیگر از رادیو میشنیدند ، با آژیر آن به پناهگاهها میرفتند و با اخبار اعلام پیروزی در جنگ ، شاد میشدند . روند توسعهی رادیو بعد از پایان جنگ تحمیلی شتاب مضاعفی گرفت . تأسیس شبکههای گوناگون ملی با رویکردهای طبقهبندی شدهی اجتماعی ، ایجاد شبکههای تخصصی و تقویت و گسترش شبکههای استانی از سیاستهای کلان رادیو در این سالها بودهاست که با جدیت تا به امروز دنبال میشود. .. |